ΓΩΓΟΣ ΜΠΑΚΟΛΑΣ (1770-1826)
Ο Γώγος Μπακόλας, ήταν αρματολός του Ραδοβιζίου την εποχή του Αλί Πασά Στην άποψη ότι ήταν σαρακατσανος συμφωνούν η Αγγελική Χατζημιχάλη και ο Θεόδωρος Γιαννιώτης (Ηχώ των Σαρακατσάνων , Απρίλιος 1994)
Αναφορά στην σαρακατσαναίηκη καταγωγή του Γώγου Μπακόλα κάνει και ο καθηγητής Απόστολος Ποντίκας στην εφημερίδα (Ηχώ των Σαρακατσαναίων )).
Ο Γ. Μπακόλας (1770-1826) υπήρξε ένας από τους ποιο ευφυείς στρατιωτικούς της Δυτικής στερεάς . Πήρε μέρος από την πρώτη στιγμή στην επανάσταση του 21 ,και αναχαίτισε μαζί με τον Αντρέα Ίσκο ,επίσης σαρακατσάνο ,στις στενές διαβάσεις του Μακρυνόρους ,τις ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις του Ισμαήλ πασά, προξενώντας πολλές απώλειες .
Για την μάχη αυτή ο Μακρυγιάννης έγραψε: Όλοι οι αρχηγοί που ήταν εκείνη την ημέρα έκαναν τα χρέη τους .Λαμπρύνεται και δοξάζεται ο μακαρίτης ο Γώγος. Χάριτες του χρωστάει η πατρίς . Ως λιοντάρι πολεμούσε και ως φιλόσοφος οδηγούσε. Και ανάστησε την πατρίδα εκείνη την ημέρα.
Στην συνεχεία ο Γώγος Μπακόλας αντιμετώπισε στις 15 Ιουλίου τους Τούρκους στο Πέτα της Άρτας . Η τόλμη του Γώγου ,γράφει ο Σπύρος Τρικούπης την ημέρα εκείνη έφεραν εις θάμβος και αυτούς τους άχθους του, τους οποίους επταπλασίους όντας, έστρεψαν ο ατρόμητος ούτος μαχητής εις φυγείν προπορευόμενος ξιφήρης. Εξ αιτίας δε των τόσων λαμπρών ανδραγαθημάτων του έλεγαν έκτοτε και οι φίλοι του και οι εχθροί του, ότι (όπου ο Γώγος εκεί και η νίκη).
Τους αγώνες του Γώγου Μπακόλα εξυμνούν τα παρακάτω τραγούδια.
1.
Νάμουν μια πετροπέρδικα στου Λαγαρού την βρύση
Να ξύπναγα πολύ ταχιά ,δυο ώρες πριν να φέξη,
να πήγαινα και ν' άκουγα τι πόλεμος θα γένει.
Τα' είναι ο αχός που γίνεται κ' η ταραχή μεγάλη.
Γώγος Μπακόλας πολεμάει μ' εννιά χιλιάδες Τούρκους.
Δεν είναι κρίμα κ 'άδικο και ανομιά μεγάλη
να πολεμούν οι εκατό με εννιά χιλιάδες τούρκους.
Γώγος έβαλε φωνή από το μιτερίζι:
για πολεμάτε δυνατά και σκούξτε τα μεγάλα
να ραϊστούνε τα βουνά και να σκιστούν οι κάμποι,
για να γλιτώσουν την σκλαβιά τόσα γυναικόπαιδα
που κυνηγιούνται σαν τα' αρνιά και σκούζουν και βελάζουν.
2.
Ποιος είναι αυτός που πολεμάει και βροντερά χουγιάζει;
Γώγος Μπακολας πολεμάει με χίλιους πεντακόσιους .
Λεβέντες Ραδοβισδινοί , Πετρίτες του Τσουμέρκου,
παστρέψτε τα ντουφέκια σας ,τροχίστε τα σπαθιά σας
τι πλάκωσε η Αρβανιτιά , για να μας ξολοθρέψουν
να πάρουν τις γυναίκες σας , τις νύφες , τα κορίτσια
και σεις σκλάβοι να μην γίνεται εις τους παλιοαρβανίτες
μόνο τρέξτε για να πιάσουμε εκείνη την ραχούλα,
φτιάξτε ταμπούρια δυνατά , πιάστε τα μετερίζια.
Τρεις ώρες πολεμούσαν σαν άξια παλικάρια,
Επιμέλεια άρθρου: Γεώργιος Καλλιώρας
Βιβλιογραφία:
1) Πανελλήνια ομοσπονδία Συλλόγων Σαρακατσαναίων.
2) Τραγούδια σαρακατσάνικα .Επιμέλεια Ευριπίδης Μακρής.
3) Γιώργος Αγραφιώτης . Σαρακατσαναίοι κλεφταρματολοί και δημοτικό τραγούδι.